Cultuur

 
 

Het ergste spraakgebrek

Weet u wat het ergste spraakgebrek is dat er bestaat? Inspraak!

Je kunt beter sprakeloos zijn, stotteren, fluisteren, piepen of een hazelip hebben, dan inspraak. Binnensmonds praten is tot daar aan toe, maar als je inspraak hebt kan je vergeten dat ooit iemand je hoort.

Als ik al die uren ga optellen die ik verloren heb laten gaan met inspraak, dan kan ik wel huilen. Kent u dat niet? Ze willen bijvoorbeeld het huis waar je in woont slopen of er een fraaie snelweg overheen bouwen. De plannen zijn klaar, de aannemers staan met al hun spullen en ronkende motoren om de hoek te wachten, en op dat moment krijg je een briefje in de bus dat je inspraak hebt. Komt allen naar de inspraakavond!

Als goedgelovige en ijverige bewoner ga je er stevig tegen aan. Je bestudeert de plannen, maakt tegenvoorstellen, haalt handtekeningen op, en dan trek je naar de inspraakavond. Ademloos wordt door de ambtenaren en bestuurders geluisterd naar de heldere bezwaren en fantastische voorstellen. De avond eindigt vervolgens in een grote wolk sigarettenrook. Nog voor het verslag van de inspraak in je bus ligt, is de aannemer met zijn enorme machines al de bocht om gescheurd om die sjieke snelweg aan te leggen of je huis te slopen. Het enige wat inspraak oplevert is een zere keel.

Ook het minderhedenbeleid gaat met de nodige inspraak gepaard. Er is zelfs een hele inspraakstructuur, met inspraakorganen, inspraakrechten en inspraakmomenten. De regering moet zelfs het advies van die organen afwachten voordat ze een voorstel over het minderhedenbeleid naar het parlement mag sturen. Zo was de regeringsreactie op het WRR-rapport 'Allochtonenbeleid' die in mei verscheen slechts 'voorlopig'. Eerst moesten de inspraakorganen zeggen wat ze ervan vonden. IJverig en goedgelovig schreven de inspraakorganen een rapport waarin ze aangaven dat de regeringsplannen veel te mager zijn en er van alles niet deugt. Vervolgens mochten ze nog inspreken bij Ien Dales. Dat was de inspraak. Later verscheen dan echt de definitieve regeringsreactie, en werd het effect van de inspraak zichtbaar. In het rapport van meer dan veertig pagina's staan bij een paar zinnetjes een zwart streepje. Dat betekent dat die zin gewijzigd is vanwege de inspraak. Maar geen enkel voorstel van enig belang is veranderd.

In de begeleidende brief schrijft Ien Dales dat de inspraak vooral het karakter had gehad van 'de wederzijdse verduidelijking van standpunten'. Ja ja, je kunt ook zeggen dat de inspraak het karakter had van het verplaatsen van lucht.

Weet je wie ik ook altijd veel inspraak geef? Mijn goudvissen. Als ik ze zo zie happen in hun kom, roep ik vrolijk: groot gelijk jongens!

Column voor Radio Noord-Holland, 7 juni 1990

 
Terug naar overzicht Cultuur